Je bent er vast al helemaal klaar voor, je eerste bijbaantje. Met het salaris verdien je na schooltijd en in het weekend wat extra zakgeld en koop je iets leuks voor jezelf of een ander. Maar hoe oud moet je zijn? Mag je wettelijk gezien al werken? En wat mag je dan wel en nog niet doen qua werk? In deze blog gaan we wat dieper in op de regels.
13 of 14 jaar en een bijbaan
Wat voor soort werk mag je doen?
Wettelijk gezien mag je onder de 18 jaar nog niet alle bijbaantjes vervullen. Wat wel mag? Op deze leeftijd mag je bijvoorbeeld folders rondbrengen. Maar let wel op, want dagbladen lopen mag nu nog niet. Waarom? Omdat kranten voor 7.00 uur in de brievenbus moeten liggen. Dat betekent dat je dan een nachtdienst draait. En dat mag pas wanneer je achttien jaar of ouder bent. Lokale krantjes of weekendbladen kunnen in principe wel. Als je deze maar bezorgt tussen 7.00 en 19.00 uur.
Wil jij gaan helpen bij een kleine winkel? Als 14-jarige mag je nog geen vakkenvullen, maar mag je wél assisteren bij het vakkenvullen. Je helpt dan bijvoorbeeld met het uitpakken van producten om zo het werk sneller te laten verlopen. Jongeren mogen nog geen zware spullen mogen tillen. Fysiek zware bijbaantjes zijn daarom allemaal uitgesloten. Ook zijn beroepen uitgesloten waarbij je betalingen moet doen. Denk aan een baantje achter de kassa bij de supermarkt.
Je kunt natuurlijk ook klusjes doen bij je ouders, familie, kennissen of buren. Denk aan het doen van de was of afwas, het wegbrengen van lege flessen of het wassen van auto’s. Ook kun je misschien helpen bij een lokale boer of bij een asiel.
Hoeveel uur mag je werken?
Iemand van 14 jaar mag maar twee uur per dag werken bij zijn of haar bijbaantje; hierbij gaat het dan om klusjes rond het huis en in de buurt. Bij licht niet-industrieel werk (vakkenvullen of kranten bezorgen) mogen de werkzaamheden die je uitvoert daarnaast alleen tussen 7.00 en 19.00 uur worden uitgevoerd. Op zondagen mag je op deze leeftijd helemaal niet werken. De precieze ins en outs voor jongeren van 13 of 14 vind je op deze site van Rijksoverheid.
15 jaar en een bijbaan
Wat voor soort werk mag je doen?
Voor 15-jarigen zijn de bijbaan-opties al wat breder. Tijdens schoolweken mag je dan 24 dagen in een leeftijdsjaar werken, met een maximum van drie dagen per week. Let op: het gaat hier niet om een kalenderjaar, maar om de periode waarin de jongere 15 is. In vakanties mag je als 15-jarige extra bijklussen met je baantje. Als de vakanties zijn aangebroken, mag je maximaal vijf dagen per week werken, waarvan maximaal drie tussen 19.00 en 23.00 uur.
Vanaf 15 jaar mag je wettelijk gezien in vrijwel alle winkels werken. Naast het vakkenvullen bij de lokale supermarkt mag je bijvoorbeeld ook helpen in een kledingwinkel. Zolang je maar geen betalingen verricht en dus niet achter de kassa werkt. Als 15-jarige mag je ook werkzaamheden uitvoeren in de productiebranche. Denk hierbij aan een bijbaantje waarbij je iemand helpt bij het oogsten van bloembollen, fruit en groenten zoals asperges. Je kunt je dus goed aanbieden bij een boer om te helpen met de seizoensgroenten en -fruit. Als bijbaan mag je als 15-jarige ook (hulp)werkzaamheden in de horeca uitvoeren. Deze activiteiten mogen alleen verricht worden tussen 7.00 uur en 19.00 uur. In vakantieperiodes geldt tot 21.00 uur en zolang er duidelijke toestemming is van de ouders.
Wat mag je op je 15e nog niet?
De regels voor 15-jarigen komen overeen met de regels die gelden voor 14-jarige werknemers. Dus zoals hierboven genoemd mag je geen krantenwijk lopen, mag je niet op zondag werken en moet je alle werkzaamheden, met enige uitzondering, tussen 7.00 uur en 19.00 uur uitvoeren.
Bijbanen voor 16- en 17-jarigen
Ben je 16 of 17 jaar? Dan mag je bijna elk soort werk doen, zolang het niet gevaarlijk is en het je niet verhindert om naar school te gaan. Als 16- of 17-jarige ben je immers nog leerplichtig. Wanneer je 16 wordt zijn de opties voor werk dus opeens een stukken breder. Zo kun je als 16- en 17-jarige je bijbaantje bij de supermarkt upgraden naar kassamedewerker. Ook heb je meer vrijheden als het gaat om het werken in de horeca. Nog steeds gelden hier regels. Voor een compleet overzicht voor de horecatijden verwijzen wij je graag door naar de site van het KNH.
Wat mag je op je 16de en 17e nog niet?
Als 16/17-jarige mag je geen bijbaantje hebben waarvoor je moet werken met gevaarlijke stoffen, virussen of bacteriën. Ook mag je niet werken in een lawaaiige omgeving, denk bijvoorbeeld aan een bouwplaats. Tot je 18 bent, mag je niet werken met lasers of radarinstallaties. Wel mag je als 16- en 17- jarige werken tussen machines. Dit mag echter alleen wanneer er een volwassen eindverantwoordelijke bij is.
