Om de competitie op de arbeidsmarkt af te troeven, kun je een geheim wapen inzetten: metacognitieve vaardigheden. Naast je kennis en vaardigheden onderscheid je je door te laten merken dat je bewust nadenkt over hoe je denkt, leert en problemen oplost. Metacognitie en metacognitieve vaardigheden klinken misschien nog wat abstract. Daarom lees je hier wat deze termen inhouden en wat je ermee kunt tijdens je sollicitatieproces.
Metacognitieve vaardigheden: in het kort
-
Denken over je eigen denkprocessen en strategieën
-
Relevant voor zelfsturing, -ontwikkeling en -reflectie
-
Tijdens solliciteren te gebruiken om op te vallen
Wat is metacognitie?
Metacognitie is in feite denken over denken. Dat klinkt een beetje vaag, hè? De betekenis van metacognitie is het vermogen om na te denken over hoe je denkt, leert en problemen oplost. Het gaat om je bewustzijn van je eigen denkprocessen en deze te monitoren en reguleren. Metacognitie bestaat uit twee componenten:
-
Kennis over cognitie: Het bewustzijn van je eigen denkprocessen, zoals weten wat je sterke en zwakke punten zijn. En ook weten hoe je het beste kunt leren of een taak kunt aanpakken.
-
Regulatie van cognitie: De vaardigheden om je denkprocessen te sturen en te controleren, zoals plannen, monitoren en evalueren van je eigen voortgang en prestaties.
Wat zijn metacognitieve vaardigheden?
Metacognitieve vaardigheden zijn de vaardigheden die betrekking hebben op het begrijpen en controleren van je eigen cognitieve processen. Ze helpen je om efficiënter te leren, beter problemen op te lossen en je prestaties te verbeteren. Algemeen gezien zijn metacognitieve vaardigheden onder andere:
-
Plannen: Het vermogen om vooruit te denken en strategieën te bedenken voordat je een taak aanpakt
-
Monitoren: Het vermogen om je voortgang en begrip tijdens een taak te volgen
-
Evalueren: Het vermogen om kritisch terug te kijken op een taak en te beoordelen of je aanpak succesvol was
-
Reflecteren: Het vermogen om te reflecteren op je eigen leerproces en ook manieren te vinden om jezelf te verbeteren
Voorbeelden van metacognitieve vaardigheden
Afhankelijk van de specifieke functie, zijn onderstaande metacognitieve vaardigheden belangrijk voor een werkgever.
Strategisch plannen
Heb je een functie waarin strategisch denken vereist is, zoals projectmanagement of een leidinggevende positie? Dan is het vermogen om de juiste strategie te kiezen op basis van de taak erg belangrijk.
Zelfmonitoring
Zelfmonitoring is cruciaal in functies waarin je zelfstandig werkt en je eigen werk moet controleren. Bijvoorbeeld in administratieve of technische rollen.
Probleemherkenning
Deze metacognitieve vaardigheid gaat om je vermogen om valkuilen of obstakels vroegtijdig te identificeren. Het betekent dat je patronen herkent en op basis van je ervaring potentiële problemen kunt voorkomen.
Probleemanalyse
In situaties waarin een probleemoplossende houding vereist is, zoals in de IT-sector of bij klantgerichte functies, is het belangrijk dat je je aanpak kritisch kunt evalueren en kunt aanpassen.
Tijdmanagement
Bewust omgaan met de beschikbare tijd en prioriteiten stellen. In metacognitieve zin gaat het niet alleen om het plannen van je taken, maar ook om het bijstellen van je prioriteiten naarmate de omstandigheden veranderen.
Zelfcorrectie
Je vermogen om tijdens het uitvoeren van taken fouten te herkennen en direct te corrigeren. Dit vergt een scherp oog voor detail en een kritische, proactieve houding.
Aanpassingsvermogen
Soms is het slim om je aanpak te veranderen, als blijkt dat een strategie niet werkt. Daarvoor moet je flexibel zijn, inzicht hebben in situaties en snel kunnen en durven schakelen.
Actief luisteren
In eerste instantie is actief luisteren vooral een communicatieve vaardigheid. Toch is het ook een metacognitieve vaardigheid, als je je bewust bent van hoe je luistert en strategieën gebruikt om beter te begrijpen wat iemand zegt. Zoals door te herhalen of samenvatten wat iemand zegt om daarmee duidelijkheid te krijgen.
Feedback verwerken
Feedback verwerken is je vermogen om op een constructieve manier om te gaan met feedback. Dat doe je door kritisch te kijken naar je eigen werk en verbeterpunten te identificeren. Naast een open houding, moet je willen leren en je willen ontwikkelen.
Het belang van metacognitieve vaardigheden tijdens solliciteren
Je cognitieve vaardigheden zijn niet alleen belangrijk tijdens je werk, ook als je solliciteert kun je ze goed gebruiken. Deze vaardigheden laat je zien via je sollicitatiebrief, cv en tijdens het sollicitatiegesprek. Precies wat een werkgever wil, want die zoekt kandidaten die niet alleen over de technische vaardigheden beschikken. Je scoort dikke bonuspunten als je ook kunt leren, je makkelijk aanpast en kan presteren onder druk.
Metacognitieve vaardigheden in je sollicitatiebrief gebruiken
In je sollicitatiebrief kun je vrij makkelijk dieper ingaan op metacognitieve vaardigheden. Een goede manier is door voorbeelden te geven van hoe je ze gebruikt om uitdagingen te overwinnen of om je prestaties te verbeteren.
Voorbeelden
-
Vertel een korte anekdote om te laten zien hoe je jouw denkprocessen hebt geanalyseerd en verbeterd. Bijvoorbeeld: “Tijdens mijn vorige functie merkte ik dat ons team vaak tegen dezelfde obstakels aanliep. Ik besloot een nieuwe strategie te ontwikkelen en implementeerde een systeem om ons werkproces beter te monitoren.” (Zelfmonitoring/aanpassingsvermogen)
-
Leg de nadruk op specifieke metacognitieve vaardigheden die van belang zijn voor de functie waar je naar solliciteert. Door ze te koppelen aan de eisen in de vacature, laat je zien welke metacognitieve vaardigheden je beheerst. Zoals “In mijn huidige rol als IT-specialist heb ik geleerd om problemen vroegtijdig te signaleren en potentiële risico's proactief te beheren, waardoor we vaak problemen voorkomen voordat ze escaleren.” (Probleemherkenning)
Metacognitieve vaardigheden op je cv
Omdat de term metacognitieve vaardigheden echt niet bij elke werkgever of recruiter bekend is, is het slim om concrete voorbeelden te vermelden op je cv. Dat kan op verschillende manieren.
Voorbeelden
-
Specifieke vaardigheden in je vaardighedenlijst benoemen, zoals strategisch plannen of zelfmonitoring.
-
Gebruik actiegerichte zinnen waarin je beschrijft hoe je metacognitieve vaardigheden hebt toegepast. Bijvoorbeeld: “Verantwoordelijk voor het plannen en monitoren van projectvoortgang, waarbij ik proactief problemen identificeerde en oploste.”
-
Recruiters willen weten hoe deze vaardigheden hebben bijgedragen aan jouw succes. Geef resultaten waarbij je een proces hebt verbeterd, kosten bespaard of voor hogere efficiëntie hebt gezorgd.
Metacognitieve vaardigheden gebruiken tijdens je sollicitatiegesprek
Tijdens een sollicitatiegesprek toon je je metacognitieve vaardigheden door te laten zien dat je je bewust bent van je eigen denkprocessen en -strategieën. Hier zijn een paar tips:
-
Reflecteren op je eigen ervaringen: Vertel over een situatie waarin je je eigen aanpak hebt gereflecteerd. Bijvoorbeeld: “Ik realiseerde me dat mijn eerste benadering niet werkte, dus besloot ik een andere methode te proberen en dit leidde tot een succesvol resultaat.”
-
Anticiperen op vragen over uitdagingen: Werkgevers vragen vaak naar situaties waarin je een probleem moest oplossen. Dit is echt de perfecte gelegenheid om je metacognitieve vaardigheden te laten zien. Bijvoorbeeld: “Tijdens een project merkte ik dat mijn oorspronkelijke planning niet effectief was. Ik heb toen kritisch gekeken naar mijn aanpak, een nieuwe strategie ontwikkeld en het probleem opgelost.”
-
Stel vragen over zelfontwikkeling: Door vragen te stellen over de mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen en zelfreflectie binnen het bedrijf, laat je merken dat je groei en zelfevaluatie belangrijk vindt.
Kun je metacognitieve vaardigheden ontwikkelen?
Metacognitieve vaardigheden kun je trainen en versterken door bewust te oefenen. Zelfreflectie is een effectieve manier om dit te doen. Regelmatig stilstaan bij je prestaties en jezelf vragen stellen zoals “Wat ging goed?” en “Wat kan ik verbeteren?”. Het is belangrijk dat je kritisch en eerlijk naar je eigen handelen kijkt. Ook feedback van anderen kan je helpen om beter of effectiever te functioneren. Hierbij is het belangrijk dat je open staat voor verbetering, ook wanneer het voelt als kritiek.
Gebruik metacognitieve vaardigheden als bonus in je brief en cv
Het is de droom van elke werkgever: werknemers die kritisch naar zichzelf durven kijken, hun prestaties verbeteren en daardoor effectiever werken. Door je metacognitieve vaardigheden aandacht te geven tijdens het solliciteren, val je op als proactieve kandidaat. En eerlijk is eerlijk, tijdens een sollicitatie kan dat nooit kwaad. Denk dus aan je technische en cognitieve vaardigheden als je een sollicitatiebrief en cv maakt of aanschuift voor een gesprek. Je metacognitieve vaardigheden kunnen zomaar het verschil maken tussen een gemiddelde en een geweldige sollicitatie!
FAQ
Wat is metacognitie?
Metacognitie is het vermogen om na te denken over je eigen denkprocessen. Het bewustzijn van hoe je leert, denkt, en problemen oplost, en het vermogen om dit soort processen te monitoren en sturen. Metacognitie helpt je effectiever plannen, reflecteren en bijsturen waar nodig.
Wat zijn metacognitieve vaardigheden?
De vaardigheden waarmee je je eigen denkprocessen begrijpt, monitort en aanstuurt. Onder andere je vermogen om te plannen, je eigen voortgang te volgen, jezelf te evalueren en te reflecteren op je aanpak. Metacognitieve vaardigheden helpen je effectiever te leren, problemen oplossen en jezelf verbeteren.
Ben je klaar voor een nieuwe uitdaging of wil jij je graag verder ontwikkelen? Bekijk ons ruime aanbod aan fulltime en parttime banen. Bekijk alle vacatures.
