Ouderschapsverlof is een belangrijke wettelijke regeling voor ouders om meer tijd door te brengen met hun pasgeboren kind. Als ouder krijg je de mogelijkheid om tijdelijk minder te werken en zo intensiever betrokken te zijn bij de opvoeding van je kind. Je mag maximaal 26 keer het aantal werkuren per week flexibel opnemen tot je kind 8 jaar oud is. In dit artikel bespreken we de spelregels, de voordelen van het opnemen van ouderschapsverlof, maar ook enkele nadelen waar je rekening mee moet houden. Zo weet je precies waar je aan toe bent als je overweegt gebruik te maken van deze regeling.
Inhoud van dit artikel
Ouderschapsverlof 2024: in het kort
-
Recht op 26 keer je aantal werkuren per week
-
Voor allebei de ouders
-
Flexibel in te delen tot je kind 8 jaar is
-
Onbetaald verlof
-
Regeling voor 9 weken betaald ouderschapsverlof in het eerste jaar
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een regeling om tijdelijk minder te werken voor ouders in Nederland. Dankzij ouderschapsverlof kunnen vaders en moeders meer tijd doorbrengen met hun jonge kinderen. De regeling is bedoeld als je ouder bent van een kind tot 8 jaar om in de vroege levensjaren intensiever betrokken te zijn bij de opvoeding. Je mag ouderschapsverlof flexibel opnemen. De ene ouder kiest voor een dag per week over een langere periode, terwijl de ander juist voor een aaneengesloten periode kiest. Je deelt je ouderschapsverlof in op de manier die het beste past bij jouw situatie. Overigens wordt dit verlof nog wel eens verward met geboorteverlof, maar er zijn belangrijke verschillen tussen ouderschapsverlof en geboorteverlof.
Ouderschapsverlof aanvragen
Je vraagt ouderschapsverlof altijd schriftelijk aan, het liefste minimaal 2 maanden voor je het wilt laten ingaan. In je aanvraag zet je hoe je het wilt indelen en over welke periode je het ouderschapsverlof wilt opnemen. Hoewel je je ouderschapsverlof zelf mag indelen, mag je werkgever wel vragen om het anders in te delen. De enige geldige reden daarvoor is als het bedrijf in de problemen komt. Je werkgever kan je tot 4 weken voor je ouderschapsverlof ingaat een andere indeling voorstellen.
Duur en invulling van je ouderschapsverlof
Je hebt recht op maximaal 26 keer het aantal uren dat je per week werkt. Werk je 40 uur per week? Dan heb je recht op 1040 uur ouderschapsverlof, die je flexibel mag opnemen. Bijvoorbeeld elke week een dag of juist een aaneengesloten periode verlof. Natuurlijk moet je de invulling van je ouderschapsverlof wel met je werkgever afspreken.
In sommige cao’s staan afspraken over ouderschapsverlof. Die regelingen gelden altijd boven de wettelijke regeling. Vaak zijn ze ook uitgebreider of gunstiger. Je werkgever kan je hierover informeren.
Onbetaald of betaald ouderschapsverlof
In principe is ouderschapsverlof onbetaald. Toch is er een regeling, waarbij je in het eerste jaar na de geboorte aanspraak kunt maken op 9 weken betaald ouderschapsverlof. De overige 17 weken van het ouderschapsverlof zijn onbetaald, tenzij je werkgever anders met je afspreekt.
9 weken betaald ouderschapsverlof
Allebei de ouders hebben recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof als ze in loondienst werken en het verlof opnemen in het eerste levensjaar van het kind. Tijdens die 9 weken krijg je een uitkering van het UWV van 70% van je dagloon (met een maximum van € 282,95 bruto per dag). Je werkgever vraagt de uitkering voor je aan, nadat je het verlof hebt opgenomen. Sommige werkgevers vullen deze uitkering aan tot 100%, afhankelijk van de cao of andere afspraken.
Betaald ouderschapsverlof voor adoptie- of pleegouders
Ook met een adoptiekind of pleegkind heb je recht op betaald ouderschapsverlof. Je kunt aanspraak maken op 9 weken betaald ouderschapsverlof voor elk kind onder de 8 jaar, maar wel alleen voor het eerste jaar na de dag van plaatsing of adoptie.
Onbetaald ouderschapsverlof
Afgezien van de bovengenoemde regelingen, is ouderschapsverlof onbetaald verlof.
Voordelen van ouderschapsverlof
Zoals met alle verlofregelingen rondom zwangerschap en geboorte, zitten er belangrijke voordelen aan ouderschapsverlof. We nemen de belangrijkste voordelen met je door.
Meer tijd om je kind te zien opgroeien
Het belangrijkste voordeel van ouderschapsverlof is dat je meer tijd hebt om je kind te zien opgroeien. De extra tijd kan ervoor zorgen dat je een sterkere band hebt met je kind en voor jezelf zorgen voor een betere werk-privébalans. Veel ouders ervaren minder stress, omdat ze tijdelijk minder werkverplichtingen hebben en meer tijd doorbrengen met hun gezin.
Flexibiliteit om je leven in te delen
Ouderschapsverlof geeft je ook flexibiliteit om je werk en gezinsleven te combineren op de manier die het beste bij je past.
Je arbeidsovereenkomst blijft ongewijzigd
Neem je ouderschapsverlof op om meer te kunnen genieten van je kind? Dat verandert niets aan je arbeidscontract. Als je ouderschapsverlof is afgelopen, heb je recht op dezelfde functie en hetzelfde aantal werkuren als voor je verlof.
Nadelen van ouderschapsverlof
Er zitten ook een paar nadelen aan ouderschapsverlof.
Financiële consequenties
Een belangrijk nadeel van ouderschapsverlof is het financiële aspect. De regeling is gedeeltelijk onbetaald en dat kan financiële consequenties hebben voor je gezin. Zeker als je langer verlof opneemt, moet je je voorbereiden op een lager gezinsinkomen.
Mogelijk minder ontwikkeling in je carrière
Het tijdelijk terugschroeven van je werkuren kan impact hebben op de ontwikkeling van je carrière. Bijvoorbeeld als het gaat om doorgroeimogelijkheden of bonussen.
Uitdagingen in planning
Nog een nadeel is dat ouderschapsverlof opnemen planning vereist. Je moet je verlof op tijd aanvragen en in overleg met je werkgever bepalen wat de beste en handigste manier is. Die planning levert soms uitdagingen op.
Geen vakantiedagen opbouwen
Ouderschapsverlof is onbetaald verlof: over je uren ouderschapsverlof bouw je geen vakantiedagen op. Als je gebruikmaakt van een uitkering van het UWV voor 9 weken ouderschapsverlof in het eerste levensjaar van je kind, bouw je over die weken wel vakantie-uren op.
Verlof op een feestdag
Als je ouderschapsverlof op een feestdag valt, ben je een verlofdag kwijt, ondanks dat je dan sowieso vrij zou zijn geweest. Je kunt proberen om afspraken te maken met je werkgever om dit te voorkomen, maar meestal heb je pech.
Ouderschapsverlof voor dga’s
Sinds 2022 mogen ook directeur-grootaandeelhouders (dga’s) onder specifieke voorwaarden gebruikmaken van het ouderschapsverlof. De belangrijkste voorwaarde om in aanmerking te komen voor ouderschapsverlof is dat je aangesloten bent bij de werknemersverzekeringen (zoals de Ziektewet, WW en WIA). Dit betekent dat je premie afdraagt voor deze verzekeringen, wat niet altijd standaard het geval is voor dga's.
Als je aan deze voorwaarden voldoet, heb je net als werknemers in loondienst recht op maximaal 26 keer je aantal werkuren per week. Als je de eerste 9 weken ouderschapsverlof in het eerste jaar na de geboorte opneemt, kun je net als werknemers in loondienst via het UWV aanspraak maken op een uitkering van 70% van je dagloon.
Geniet van de tijd met je kind
Met ouderschapsverlof heb je een waardevolle kans om meer tijd door te brengen met je kinderen. Het vereist enige planning en kan zeker financiële gevolgen hebben, maar de herinneringen zijn natuurlijk onbetaalbaar. Bovendien mag je je verlof flexibel indelen. Je combineert het ouderschap en je werk op de manier die het beste bij jou en je situatie past. De vrije tijd met je kinderen ga je nooit vergeten!
FAQ
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een verlofregeling voor ouders die in loondienst werken. Dankzij dit verlof kun je meer tijd met je kind doorbrengen tot het 8 jaar is. Je hebt recht op 26 keer je aantal werkuren per week ouderschapsverlof.
Hoeveel ouderschapsverlof krijg je?
Iedere medewerker in loondienst heeft recht op 26 keer het aantal werkuren per week aan ouderschapsverlof. Voorbeeld: als je 40 uur per week werkt, heb je recht op 26 x 40 uur = 1040 uur ouderschapsverlof. Dit mag je vervolgens flexibel indelen, tot je kind 8 jaar oud is.
Als je gebruikmaakt van de regeling om in het eerste levensjaar van je kind een uitkering voor ouderschapsverlof op te nemen, krijg je van het UWV 9 weken 70% van je dagloon. Die 9 weken moet je dan ook opnemen in het eerste jaar na de geboorte. De resterende 17 weken van je ouderschapsverlof zijn onbetaald.
Hoe moet je ouderschapsverlof opnemen?
Je vraagt ouderschapsverlof schriftelijk aan bij je werkgever, liefst uiterlijk 2 maanden voor je het verlof in wilt laten gaan. Vermeld hoe je het wilt indelen en over welke periode.
Hoe werkt ouderschapsverlof?
In overleg met je werkgever mag je ouderschapsverlof indelen zoals jij het wilt. Bijvoorbeeld over een langere periode een paar uur per week, of juist een aaneengesloten periode. Het is in principe onbetaald verlof. In het eerste levensjaar van je kind, kun je 9 weken van je ouderschapsverlof 70% van je dagloon krijgen via het UWV.
Wie betaalt ouderschapsverlof?
In principe is ouderschapsverlof onbetaald verlof. In het eerste levensjaar van je kind kun je hiervoor maximaal 9 weken een uitkering van het UWV krijgen ter hoogte van 70% van je dagloon.
Tot wanneer kun je ouderschapsverlof opnemen?
Je mag ouderschapsverlof flexibel opnemen tot je kind 8 jaar is. Hoe je je verlofuren indeelt, mag je zelf bepalen.
Bouw je vakantiedagen op tijdens ouderschapsverlof?
Nee, want ouderschapsverlof is onbetaald verlof. Als je tijdens het eerste levensjaar van je kindje 9 weken ouderschapsverlof opneemt, kun je aanspraak maken op een uitkering van het UWV. In dat geval bouw je over die weken vakantiedagen op. De rest van je ouderschapsverlof blijft onbetaald verlof.
Hoeveel ouderschapsverlof krijg je als vader?
Ouderschapsverlof is voor beide ouders. Zowel moeders als vaders hebben recht op 26 keer hun aantal werkuren per week aan ouderschapsverlof.
Mag een werkgever ouderschapsverlof weigeren?
Nee, je werkgever mag ouderschapsverlof niet weigeren. Je werkgever mag je wel vragen om je verlof anders in te delen als het bedrijf in de problemen komt door jouw planning. Hiervoor kan je werkgever je tot 4 weken voor je verlof ingaat een voorstel doen voor een andere indeling.
Is ouderschapsverlof betaald of onbetaald?
In principe is ouderschapsverlof onbetaald verlof. Tenzij je in het eerste levensjaar van je kind 9 weken ouderschapsverlof opneemt. In dat geval kun je voor die weken aanspraak maken op een uitkering via het UWV. Je krijgt dan 70% van je dagloon tot een maximum van € 282,95 bruto per dag. De resterende weken van je ouderschapsverlof blijven onbetaald verlof.
Wat als ouderschapsverlof op een feestdag valt?
Meestal ben je een verlofdag kwijt, ondanks dat je een feestdag meestal sowieso vrij zou zijn. Soms kun je daarover met je werkgever afspraken maken, je mag het natuurlijk altijd proberen.
Mag je werkgever je functie of uren aanpassen na je ouderschapsverlof?
Nee. Tijdens je ouderschapsverlof blijft je arbeidscontract hetzelfde en heb je recht op je functie en aantal uren. In overleg met je werkgever mag je je functie tijdelijk aanpassen, maar dit is niet verplicht. Ook na afloop van je ouderschapsverlof houd je recht op je functie en het aantal werkuren in je arbeidscontract.
Wat is het verschil tussen geboorteverlof en ouderschapsverlof?
Geboorteverlof is een kort en betaald verlof van 1 werkweek voor de partner direct na de geboorte van een kind. Ouderschapsverlof is onbetaald verlof voor beide ouders, flexibel in te delen tot hun kind 8 jaar oud is.
Deze artikelen vind je misschien ook interessant:
Ouderschapsverlof en vakantiedagen
Geboorteverlof 2024 je rechten als partner
Zwangerschapsverlof je rechten bij een 0 uren contract
